Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
මිනිසුන්ට යහපත් ජීවිතක් කර ගෙන යාමට අවශ්‍ය වන්නාවූ බහුතර පහසුකමි ඒකරාශී්‍ර වූ ස්ථාන මූලික ලෙසම නාගරික ප්‍රදේශ ලෙස හදුන්වනු ලබයිග මෙම නාගරික ප්‍රදේශ ප්‍රධාන ලෙසම අගනගරය මුල් කර ගෙන ව්‍යාප්ත වනු දැකිව හැකියග නිදසුනක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ කොළඹ නගරය හා ඉන්දියාෙවී දිල්ලි නගරය මීට හොඳම කාරණාව වේ ග මෙසේ ඇති වූ නාගරික ප්‍රදේශ ක්‍රමයෙන් ව්‍යාප්ත වීමත් සමග ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ ද නාගරික ප්‍රදේශ බවට පත් වියග බංගලිදේශය ගත් විට තුන් වන ලෝකයේ රටකිග තුන් වන ලෝකයේ රටක් වන මෙම රට ක්‍රමයෙන් නාගරිකරණය පටන් ගනු ලබන්නේ 1947-1951 කාලය තුලය. මෙයට මූලික හේතුව ලෙස ඉන්දියාව නිදහස ලැබීමත් එකල පැවැත් වූ නිදහස් සටන් ව්‍යාපාර ද මෙයට ප්‍රධාන හේතු විය. තවද ඉන්දියාව හා පකිස්ථානය අතර සංක්‍රමණ ඇති වීමත් මෙයට මූලික විය.
නාගරීකරණය යනු
රටක ජන සංඛ්‍යාව සම්බන්ධයෙන් සඵලතාව මර්ත්‍යාව හා සංක්‍රමණය යන සංරචක ඉතා වැදගත් වෙන අතර එය රටක් නාගරීකරනය වීම සඳහා බලපාන ප්‍රධාන සාදකයක් ෙවි එසේම එය රටක ජන ව්‍යාප්තිය තීරනය කරන්නාවූ ප්‍රධාන සාදකයක් ෙවි මෙම නාගරීකරනය ලෝකය පුරා ව්‍යාප්ත වූයේ කාර්ම්ක විප්ලවයෙන් පසුවය මෙයට තවත් හේතුවක් වුයේ ලොව පුරා සංක්‍රමණ ව්‍යාප්තිය සීග්‍රලෙස වර්ධනය වූ නිසාය නාගරීකරනය යන වචනය නිර්මානය කෙරෙහි ලතින් භාෂාෙවි සම්බන්දයක් පවතින අතර (ඹඍඊී- යන්නෙහි අර්ථය වන්නේ නගර යන්නයි )ක‍ඔෂධභ යන වචනය සමග සම්බන්ද වී නගර නිර්මානය ලෙස අර්ථවත් ෙවි ජන සංඛ්‍යාව වර්ධනය විමත් සමග නගර නිර්මානය වීම ෙවිගවත් විය නිදසුනක් ලෙස ක්‍රි:ව 1800 වන විට ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මුලු ජනග්‍රහනයෙන් 5% වඩා අඩු ප්‍රමානයක නාගරීක ම්නිසුන් ජීවත් විය නමුත් 1920 වන විට එය 50% දක්වා වර්ධනය වී ඇත. නූතනය වන විට මෙරට 80% නාගරීක ජනග්‍රහනයක් ජීවත් ෙවි. විශේෂයෙන් පසු ගිය අවුරුදු 200 තුල ලොකයේ සිදු වූ සංස්කෘතික හා සාමාජිය අංශවල වර්ධනය ලෝක නාගරීකරණ ක්‍රියාවලිය ෙවීගවත් කිරීමට හේතු විය.
නාගරික ප්‍රදේශ හදුනාගැනීම
නාගරික ප්‍රදේශ හදුනාගැනීම සඳහා එතරම් ඍඡු අර්ථ විග්‍රහයක් ලබා දීමට නොහැකි ෙවි.මෙයට හේතුව වන්නේ එක් එක් රටවල් විවිධ නිර් වචන භාවිතා කරන හෙයිනි.මෙහිදී ග්‍රාමීය නගරයකින් නාගරික නගරයක් වෙන් කර හදුනා ගත යුතුය. නගරයක් යනු වානිඡ, කාර්ම්ක, මූල්‍ය, අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය, පරිපාලන ආදී වූ විවිධ කාර්යන් ගොනු වූ ප්‍රදේශයි. එබැවින් මෙම නගර වල කර්මාන්ත ශාලා, කඩශාප්පු,පාසල්, බැංකු යනාදී සියල්ල එකම නගරයක් තුල එAකරාශී වී තිබ්ය යුතුය.මෙවැනි නගර වල වනාන්තර වගා ප්‍රදේශ යනාදිය දක්නට ලැඛෙනවාට වඩා කෘත්‍රීම ඉදිකිරීම් දක්නට ලැෙබී.තවද විවිධබ ජන වර්ග දක්නට ලැඛෙන අතර ඊට අමතරව මෙහි ජීවත් වන ජනතාව තුලින් වැඩ් කොටසක් දAවිතීක ඉහල මටිටමේ රැකියාවල නිරත වෙයි.මෙවැනි රැකියා බහුල ජනතාව විශාල ප්‍රමානයක් සිටින ප්‍රදේශ නාගරීකරන ප්‍රදේශ ලෙස හදුන්වාදීමට හැක.නමුදු යම් රටවල් තම රටෙහි නාගරීකරණ ප්‍රවනතාව අනුව කලින් කලට තම නිර්වචන වෙනස් කරන ලබයි.නිදසුනක් ලෙස 1983 චිනයේ නාගරික ජනග්‍රහනය 13% වර්ධනය වීමත් සමග නාගරික ප්‍රදේශ හදුනාගැනීමේ නිර්වචනය වෙනස් කරන ලදී. මේ අනුව නාගරික ප්‍රදේශ හදුනාගැනීමේදී
- මුˆ ජනග්‍රහනය
- භූම් ප්‍රමානය
- ජනගනත්වය
- ආර්ථික හා සමාජ සංවිධාන ව්‍යුහය
යන සාදක කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත.නමුදු ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයකින් නාගරික ප්‍රදේශයක් හදුනා ගැනීම සඳහා 1971 එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මගින් නිර්නායක 05 ඉදිරිපත් කරන ලදී.
- පරිපාලන තත්වය
- ජන සංඛ්‍යාෙවි ප්‍රමාණය
- පලාත් පාලන ප්‍රදේශ
- නාගරික ලක්්ෂණ
- මූලික ආර්ථීක කටයුතු
යන සාදක ඔස්සේ යම් ප්‍රදේශයක් නාගරික ප්‍රදේශයක් ද එසේත් නැත්නම් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයක් ද යන්න නිර්නය කල යුතු බව පෙන්වා දී ඇත.නූතනය වන විට සෑම රටක් වාගේම මෙම නිර්නායක භාවිතා කිරීමට කටයුතු කර බවක් පෙනෙන්නට ඇත.ඒ අනුව වත්මන් ලොකයේ නාගරීක ප්‍රදේශ ලෙස හදුන්වන නගර මෙම නිර්නායක එකක් හෝ කීපයක් භාවිතා කරම්න් සකස් කරන ලද එAවා ෙවි.
නාගරීකරන ක්‍රියාවලිය හා එ ආශ්‍රිත ප්‍රධාන සංරචක
නාගරීකරන ක්‍රියාවලිය ප්‍රධාන විෂය ධාරා තුනකින් අවධානයට ලක් වී ඇති බව පෙනේ.ඒ විෂය ධාරා තුන~ඔවුන්ගේ විෂය පථයට අනුකූලව නාගරීකරණය නිර්වචනය කිරීමට උත්සාහ කර ඇත.එA අනුව නාගරීකරණය විවරණය වන ප්‍රධාන ප්‍රෙවිශ තුන වන්නේ
- ප්‍රජා විද්‍යාත්මක ප්‍රෙවිශය
- චරියාවාදී ප්‍රෙවිශය
- ආර්ථී විද්‍යාත්මක ප්‍රෙවිශය
ප්‍රජා විද්‍යාත්මක ප්‍රෙවිශය ප්‍රජා විද්‍යාෙවි මූලික සංරචක අතුරින් සපලතාව හා සංක්‍රමණ ඍඡුවම නාගරීකරණය සඳහා බලපානු ලබයි. ප්‍රජා විද්‍යාත්මක ප්‍රෙවිශය නාගරීකරණ ප්‍රධාන සංරචක හතරක අවසාන ප්‍රතිථීලය ලෙස අර්ථ දක්වයි.
- ස්වාභාවික ජන සංඛ්‍යා වර්ධනය
- සංක්‍රමණ වර්ධනය
- නාගරිකරණ ප්‍රදේශ වල තිරස පැතිරීම
- නාගරික නිර්වචන වල වෙනස් වීම හෝ නව නාගරීක කලාප
- චරියාවාදී ප්‍රෙවිශය
නාගරීකරණය පිළිබඳ ව සමාඡ විද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිය මේ නිර්වචනය තුලින් ඉදිරිපත් ෙවි.ම්නිසුන්ගේ බ හැසිරීම් රටාවෙහි ග්‍රාමීය ව හා නාගරික ව සිදුවන වෙනස මෙමගින් විවරනය කරයි.නාගරික ජනයාගේ චරියා රටාව විවිධ අංශ යටතේ හදුනාගත හැක.විශේෂයෙන් ඔවුන්ගේ අහාර ගන්නා රටාව මෙය පෙන්නුම් කරන එක් අංශයක් ෙවි. බොහෝමයක් නාගරික වැසියා තම කාර්ය බහුලත්වය නිසා භාහිරින් ආහාර ගැනීමට පුරුදු වී සිටිති.චීන ආහාර වෙළෙඳසල් නාගරීක ම්නිසාගේ ආහාර රටාවෙහි වෙනස පෙන්නන්නාවූ සාදයකි.
- ආර්ථී විද්‍යාත්මක ප්‍රෙවිශය
කිසියම් ප්‍රදේශයක වන ආර්ථීක ව්‍යුයේ සිදුවන වෙනස් වීම් ආශ්‍රයෙන් නාගරීකරණය විවරණය කිරීමට මේ යටතේ උත්සාහ ගන්නා ලදී.ඕනෑම අර්ථීකවන ප්‍රාථම්ක ද්විතික හා තෘතීයික අංශවල දායකත්වය අවධාරනය කොට නාගරීකරණය විමසුමට ලක් කරයි.කිසියම් රටක ප්‍රාථම්ක අංශයේ දායකත්වයට වඩා අනෙක් අංශබ දෙකෙහි දායත්වය ඉහල නම් එම රට නාගරීක වූ රටක් ලෙස හදුන්වයි.
තෙවන ලෝකයේ රටවල නාගරීකරණය
19 සිය තුල කොලනි ලෙස හදුන්වනු ලැබු රටවල් නූතනයේ තුන්වන ලෝකයේ රටවල් ලෙස හදුන්වනු ලබයි.1930 පසුව ඇති වූ ආර්ථීක අවපාතය නිසා මෙම රටවල් ආර්ථීකමය ලෙස පසුබෑමකට ලක් විය.එසේම දෙවන ලෝක යුද්ද කාලයේදී කිසිම කදවුරකට නොබැදි සිටි නිසා නොබැදි රජ්‍ය ලෙසද හදුන්වනු ලබයි. කෙසේ වුවද යැපීම් මටිටමට වඩා අඩු ආදායම් සහිත,කාර්ම්ක අංශය නොදිනුණු,කාර්ම්ක වෙළඳ බෝග ඔකක් හෝ දෙකක් මත යැපෙන විශාල ජනග්‍රහනයකින් යුක්ත රටවල් මෙලෙස හදුන්වනු ලබයි. ඝානාවසැම්ඛියාවනයිජීරියාවටැංසනියාවමැඩගස්කරයබංග්ලාදේශයනේපාලය
තෙවන ලෝකයේ රටවල දක්නට ලැඛෙන මූලික ලක්ෂණ
- දිගු කාලයක් යටත් ලෙස පැවතීම
- ආර්ථීක හා සාමාජීය ලෙස තවමත් දියුනු වීම
- නිෂ්පාදන භාණ්ඩ කීපයක් මත රැදී පැවතීම
- අඩු ආදායම් තත්වය
- අස්්ථාවර දේශපාලනය
මෙම හේතු නිසා මෙකී රටවලට තම ආර්ථීක ස්ථාවරත්වය රදවා ගැනීමට විශාල ලෙස කැපවීමට සිදු වී ඇත.
බංගලිදේශය තුල නාගරීකරණය
බංගලිදේශය අගමැති ප්‍රමුක නාම්ක ජනාධිපතිවරයෙකු සහිතව පාලනය වන රටකි. මෙම රට යටත් විජිතයක් ලෙස පැවතුනි මෙම කාලය තුල ඉතා දුර්වල ආර්ථීකයක පැවතුනි මෙම නිසා මෙකල නාගරීකරනයක් දක්නට නොලැබුණි. බංගලිදේශ රාජ්‍යයේ භූම් ප්‍රමානය 147000 km2 වන අතර මෙැට කොටස් 06 ඛෙදා ඇති අතර එයද දිස්ත්‍රික්ක 64 ඛෙදා ඇත එහිද තවත් උප දිස්ත්‍රික්ක 474 ක් දත්නට ලැඛෙ මෙලස කොටස් වලට ඛෙදන ලද බංගලිදේශය රාජ්‍යය තුල 2001 ජන සංගණනයට අනුව මුළු ජනග්‍රහනය ම්ලියන 129 වන අතර එයින් වශයෙන් 90% මුස්ලිම් අයය.මෙය ලෝකයේ උපරිම ජනග්‍රහන ව්‍යාප්ති තුලින් එකකි.
ආර්ථීකයක වශයෙන් බලන කල මෙරට තුල ප්‍රධාන අපනයන බෝගය වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තයයි තවද සාම්ප්‍රධායික වශයෙන් කරනු ලබන හණ උක් ගස් තේ වැනි බෝග වගාවන්ද දක්නට ඇත ශ්‍රම්කයනි ගත් විට 2/3ක් ශ්‍රම දායකත්වය සපයන්නේ කෘෂිර්මාන්තය සඳහාය මෙය සමස්ථ දේශිය නිෂ්පාදනයෙන් 1/2 ෙවි මෙලෙස තත්වක් තුල මෙරට තුල ඒක පුද්ගල ආදායම ඇමරීකානු ඩොලර් 360 වැනි තත්වයක පවතී මෙම ඒක පුද්ගල ආදායම වසරක් පාසා 4% බැගින් වර්ධනය ෙවි. 1971 බංගලිදේශය ලබා ගන්නා ලද නිදහසත් සමග ජනග්‍රහන වර්ධන ෙවීගය හා උපත් වර්ධන අනුපාතය ඉතා ෙවීගයෙන් පහල බසින ලදී .මෙය ළදරු මරණ හා ළමා මරණ අනුපාත පහල හෙලීමට උපකාරී විය මෙයට ප්‍රධාන හේතුව උපත් පාලනය විමයි මෙකල හදුන්වා දෙන ලද උපත් පාලන ක්‍රම ඉතා සීග්‍ර ලෙස ව්‍යාප්ත විය 1975 දී මෙය 8% ප්‍රමානයක තිබූ උපත් පාලන ව්‍යප්තිය 2001 වන විට 50% දක්වා වර්ධනය විය. බංගලිදේශය තුල නගර බිහි වීම කි්‍රයාත්මක වීම ආරමිභ වන්නේ 1450-1757 මෝගල්ස් පාලකයාගේ කාලය තුලය එම කාලය තුල බිහි වු නගර වෙලදාම වාණිඡ හා පරිපාලන ආදී වු කාරනා නිසා දියුණු වීමට පටන් ගැනීමත් සමග එවා නාගරික මධ්‍යස්ථාන ලෙස ව්‍යාප්ත වන්නට පටන් ගැනූණි. මෙම නගර අතර වෙලදාම සාර්ථකව කර ගෙන යාම සදහා ප්‍රවාහනය දියුනු කීරීමට රඡයට සිදු විය. මෙලෙස ප්‍රමානවත් ලෙස ඇළ මාර්ග ඇති කිරීමත් සමග මෙම නගර වර්ධනය වීම ෙවීගවත් විය තවද 1757-1947 කාලය තුල බිතාන්‍යයට යටත්ව තිබු මෙරට තුල නාගරීකරනයට බලපාන ලද කි්‍රයාමාර්ග රැසක් ගන්න ලදී.
නිෂ්පාදන අමු ද්‍රව්‍යය හා පරිපාලන ඒකක ව්‍යාප්ත කිරීම එකතු කිරීමට වැනි කාරනා සඳහා නගර නැමති මූලික ඒකකයන් ඇති කරන ලදී. එසේ වුවද පලමු ලෝක යුද්ධ කාලය තුල මෙරට තුල නාගරීකරණයට බලපාන නගර ඇති වීම වැනි කාරණා ඇති නොවීය නමුත් ලෝක යුද්ධය අවසන් වීමත් සමග ඛලින පිහිට වු නගර වාණිජ නගර ලෙස දියුණු වීමයි තවද මෙම නගර තුග ඉතා ෙවීගයෙන් ජනග්‍රහනය වර්ධනය වීමයි මෙම කි්‍රයාවලිය නිසා නගර හා ග්‍රාමීය ප්‍රදෙශ් වල වෙනස්කමි දිගින් දිගටම වැඩි වීමට පටන් ගැණුනි .මක් නිසාද යත් නාගරීකරණ ප්‍රදෙස් විවිධ පිහිටීමි උපයෝගී කර ගනිමින් කේනද්‍ර ගත කිරීමත් ඒවා මුලික කර ගනිමින් අනුබද්ද නගර බිහි වීමත් හා ඒවා යා කරමින් මාර්ග දියුණු වීමත් නිසා ග්‍රාමීය ප්‍රාදෙශ තවත් නගර වලට දුරස් වන්නට විය 20 ශත වර්ෂය වන විට නාගරික ජනග්‍රහනය 4% වඩා අඩු ප්‍රමානයක දක්නට ලැබුණි. එසේම ඉන්දියාව බිතාන්‍යය තුලින් නිදහස ලැබීමත් සමග ඉන්දියාව හා පකිස්ථානය අතර විශාල ලෙස සංක්‍රමිකයන් ශ්‍රමිකයන් ලෙසස ංක්‍රසනය වන්නට පටන් ගැණුනි ඔවුන් එම රටවල් වල තිබු නාගරික ප්‍රදේශ වල නතර විය එම නිසා එම නගර ශ්‍රමිකයන්ගෙන්් පිරෙන්නට විය 1971 ඇති වූ විමුක්ති අරගලය නිසා හා එකල තිබු සමකාලීන දේශපාලන වෙනස්කමි තුලින්ද බංගලදේශයේ නාගරීකරණයට බලපෑමි කරන ලදී. මෙම බංගලදේශයේ නාගරීකරණය සිදු වූයේ විශේෂයෙන්ම සැලසුමි කරන ලද මැදිහත්වීමකට අනුව නොෙවී 1951 වන විටත් මෙරට තුල වසරකට 3% අඩු ප්‍රතිශතයකින් නාගරීකරණ ජනග්‍රහන වර්ධන ෙවිගය පැවැත්තුණ 1931-1941 පරිචිඡේදයේ තුල නාගරීකරණ ජනග්‍රහන ප්‍රතිශතය 4% දක්වා වැඩි විය බිතාන්‍යය තුලීන් ඉන්දියාව වෙන් වීම තුල සංක්‍රමණයට තිබූ බාදාවන් ඉවත් වූ නිසාත් මෙම වර්ධන ෙවීගය මෙරටට ලබා ගන්නට හැකි විය 1951සිට බංගලදේශය ඉතාමත් ෙවීගවත් නාගරීකරණ ෙවීගයක් ලබා ගන්නා ලදී එය වසරකට 5% වඩා අගයක් විය එම තත්වය තුල නාගරීකරණ ප්‍රදේශ වල චීවත් වන ජනග්‍රහනයද ඉතා කැපී පෙනන ලෙස වැඩි විය 1951 වසර තුල නාගරික ජන ප්‍රතිශතය මිලියන 02 වු අතර 1974 දී එය මිලියන 13ග2 දක්වා වර්ධනය විය මෙම තත්වය 1981-2001 කාලය තුල ඉතාමත් ඉහළ අගයක් ගන්නා ලදී එනමි 13ග2 සිට 28ග8 දක්වා වර්ධනය විය එනම් දෙගුනයකි.
බංගලදේශ රාඡ්‍යය තුල 'නාගරීකරණය' යන්නට නිර්වචන
සෑම රටකම නාගරීකරනය හදුන්වා දීම සඳහා තමනට ආෙවිනික අර්ථකථන දක්නට ඇත බංගලදේශයේ වුවද මෙම තත්වය එසේම දක්නට ඇත නමුදු මෙම නිර්වචන සියලූ රටවලට ගැලපෙනනේ නැති බව කිව යුතුමය 1951 බංගලදේශයේ පවත්වන ලද සංගණනයට අනුව නාගරීකරණය හදුන්වා දී ඇතතේ නගර සීමා ක්‍රමය සිවිල් ප්‍රදේශ හමුදා නිවාස පද්ධති හා මිනිසුන් 5000 කට වඩා අඩු නෙවන ප්‍රමානයක් ජීවත් වන නොනවතින නිවාස පද්ධතියක් ඇති ප්‍රදේශ නාගරීකරණ ප්‍රදෙශ බවයි. නාගරීකම බහුතරය කෘෂිකාර්මික ජීවන උපාය මාර්ගය නොවනල පරරිපලනමය ප්‍රදේශ උසස් අධ්‍යාපන සාක්ෂරතාවයකින් යුක්ත මහචන උපයෝගීතාව මහජනතාවම විසින්ම පාලනය කරනු ලබන මංමාවත ජල සැපයුම විදුලි ලාමිබු යනාදී පහසුකමි වලින් සමිපුර්න වු නගර ර්‍ණ නාගරීක ප්‍රදේශ”ලෙස හදුන්වනු ලබයි. බංගලදේශයේ 1981පවත්වන ලද සංගණනයත් සමග මෙතෙක් තිබු නි්ර්වචන වෙනස් වන්නට පටන් ගැණුනිගමෙහිදී සිදු වූ වැදගත් දෙයනමි මෙතෙක් පැවති උප ශාලා හෙවත් උප දිස්ත්‍රික්ක තුල මුලස්ථාන ජනග්‍රහන ප්‍රමානයෙන් තොරව මං මාවත්ල විදුලියලප්‍රඡා මධ්‍යස්ථාන ජල සැපයුම සනීපාරක්ෂාව යනාදි කරුනූ සැලකිල්ලට ගෙන එම ප්‍රදේශ ද නාගරීක ප්‍රදේශ ලෙස හදුන්වා දෙන ලදී. 1991 බංගලදේශයේ පවත්වන ලද සංගණනය තුලින් නාගරිික ප්‍රදේශ තවත් කොටස් 04 ඛෙදන ලදී.මෙයට පාදක වූ කොන්දේශිය වන්නේ ජනග්‍රහනය හා පරිමානයයි.
- කුඩා නගර-: මෙවැනි නගර 1991 වන විට බංගලදේශයේ 522 පමණ පැවතුණි.
- නගර සභා-: මෙවැනි නගර සභා 2001 සංගණනයට අනුව බංගලදේශයේ 223 තිබුණි.
- සංඛ්‍යාාමය නාගරීක ප්‍රදේශ-: ඩකා නගරය ඇරෙන්නට මෙවැනි නගර බංගලදේශයේ තවත් නගර 03 ඇත.එනමි චිටංගොං තුල්හා සහ රාඡ්සාහි වේ
- විශාල නගර-: බංගලදේශයේ මෙනමින් නගර ඇතතේ එකම නගරයකිගඑනමි ’ඩකා’ නගරය පමණි
මෙලෙස බලන විට රටින් රටට නාගරික නිර්වචන වෙනස් වන අතර එය බංගලදේශ රාඡ්‍යයටද උරුම දෙයක් බවට පත්ව ඇති බව පෙනේ.
බංගලදේශ රාඡ්‍යය තුල නාගරික ජනග්‍රහන ප්‍රතිශතය
නාගරික ජනග්‍රහනය හදුනා ගැනීමට හැකි සාදක
- ස්භාවික ජනගහණ වර්ධන ෙවීගය
- ග්‍රාමීය ජනග්‍රහණ සංක්‍රමණ
- භෞමික ප්‍රසාරණය
- නාගරික නිර්වචන වල අර්ථකථන වෙනස් වීම
මෙම ප්‍රදේශ වලට තිබු අර්ථකථන පුඵල් වීම නිසා නාගරික ප්‍රදේශ වලට ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල සිට පැමිනි සංක්‍රමියන් නිසා 1951-2001 දක්වා කාලය තුල බංගලදේශයේ නාගරික ජනග්‍රහනය වර්ධනයට බලපාන ලදී.ත‍මම වර්ධනයේන් 50% පමණ බලපාන ලද්දේ සංක්‍රමණයිග නාගරික ප්‍රදේශ ප්‍රදේශ වල විවෘත භාවය හා එම ප්‍රදේශ වලට ඇද ගැනීෙමී හේතු මෙම සංක්‍රමණ වලට හේතු විය. එසේම
- ග්‍රාමීය ලෙස නොනැවතුණු ද්‍රරිද්‍රතාවය-
- ඉඩමි අහිමිකම-
- ඇළ මාර්ග සිදී යාම-
- ගංවතුර වැනි ස්භාවික විපත්-
වැනි සාදක හේතු කොාට ගෙන ග්‍රාමීය මිනිසුන් නාගරික ප්‍රදේශ වලට සංක්‍රමණය ෙවී
මීට පෙර නාගරීකරණය ප්‍රදේශ ලෙස අර්ථකථනය නොකල උපශාලා ප්‍රධාන මූලස්ථාන හා කුඩා වෙළදහල් (විදුලිය සහිත) මිනුසුන් මිලියන 04 වඩා ඉන්නා ප්‍රදේශ නාගරීක ප්‍රදේශ ලෙස හදුන්වනු ලැබීයග ඊහත වගුවට අනුව 1974-1981 දක්වා කාලය තුල වර්ධනයක් පෙන්නුමි කර ඇත. මුලින් සඳහන් කල පරිදි බංගලිදේශය ප්‍රධාන පරිපාලන කොටස් 06 ඛෙදා ඇති අතර එසේ ඛෙදා දක්වා ඇත්තේ ප්‍රදේශිය මූලස්ථාන හා එහි වාසය කරන ජනතාවගේ සමාඡ හා සංස්කෘතික ලක්ෂණ වලට මූලිකත්වයක් දෙන පරිදියග නමුත් මෙම ප්‍රදේශ වල ජනග්‍රහණයේ විවිධතා ඇත. මෙහිදී ප්‍රධාන ලෙස වයසල විවාහත්වයල රැකියාව ලිංගය අධ්‍යාපනය ආදී කරුණු හේතු කොට ගෙන ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ වල සිට නාගරීක ප්‍රදේශ වලට මිනිසුන් සංක්‍රමණය ෙවීග විශේෂයෙන් මෙම පිරිසෙන් බහුතරය වැඩිහිටි ජනග්‍රහණය ෙවීග ඇතැමි අධ්‍යායන වාර්ථා පෙන්වා දෙන්නේ මීට වඩාත්ම බලපා ඇත්තේ දරිද්‍රතාවය විරැකියාව ඉඩමි අහිමි බව යන සාදක බවයි
- රැකියාව
- රැකියා වෙනස් වීම
- අධ්‍යාපනය
- ගංගා සිදීයාම
- නිදහස
- වෙනත්
බංගලිදේශය තුල විශාල ලෙස වර්ධනය වූ නගර වල සංඛ්‍යා දත්ත
මූලික ලෙසම බංගලිදේශය තුල නාගරීකරණය ප්‍රදේශ 04 මුල් කර ගනිමින් බිහි වීඇත. එනමි ඩකා චිටිටගොන් තුල්හා රාඡ්හායි යන නගරයන්යග මෙම නගර 04 තුල පමණක් මෙරට නාගරික ජනග්‍රහණයෙන් 52% පමණ ජීවත් ෙවීග මෙලෙස ජනතාව ඒකරාශි්‍ර වීමට හේතුව වන්නේ පරිපාලනයල රැකියාව මූල්‍යය බැංකු හා රාඡ්‍යය ආදී සේවාවන් මෙහිදී ඉතා ඉක්මනින් ලබා ගැනීමට හැකියාව ලැබීමයි. තවද කාර්මීක හා රාඡ්‍යය ආයෝඡන මෙහිදී සමිපාදනය කර ගත හැක 80% රැකියා අවස්ථා ලබා දෙන්නේ මෙම නාගරික ප්‍රදෙAශ තුලිනි. බංගලිදේශය තුල රැකියා නියකුතිකයන්ගෙන් 65%ඩකා නගරය තුල අවිධිමත් රැකියාවල නිරත වෙයිග ප්‍රධාන රැකියාවනමි ප්‍රවාහන අංශයයිග400000 කට අධික තිවීල් මගින් මිලියන 01 වඩා වැඩි පිරිසකට සේවය සපයයි.චිංගොන් හා තුල්හ මෙම නගර දෙක කර්මාන්ත ශාලා වලින් යුක්ත වුවද මූලික ලෙස නාවික මධ්‍යස්ථාන දෙකකිග1951-2001 කාලය තුල ඉතා ඉහල ජනග්‍රහණ වර්ධන ෙවීගයක් පෙන්නුමි කරන ලද නගරයකි.
අනාගත ප්‍රක්ෂේපණ වාර්ථාව
ඕනෑම රටක අනාගත ජනග්‍රහණ වාර්ථා සකස් කරනු ලබන්නේ ඒ තුලින් යමි යම් නිගමන වලට එලබිය හැකි නිසාවෙනි.2001 ජන සංගණනය අනුව 2015 වර්ෂය සඳහා බංගලිදේශය තුල ප්‍රක්ෂේප්ණ
| වර්ෂය | මුඵ ජනග්‍රහණය | නාගරික ජනග්‍රහණය | ප්‍රතිශතය |
| 2001 | 129.15 | 28.81 | 22.3 |
| 2007 | 143.99 | 34.95 | 24.8 |
| 2012 | 153.12 | 41.6 | 26.8 |
| 2017 | 159.96 | 46.99 | 29.4 |
| 2022 | 164.85 | 53.78 | 32.6 |
| 2027 | 168.74 | 60.94 | 36.1 |
| 2032 | 171.59 | 69.06 | 40.2 |
| 2037 | 172.95 | 76.32 | 44.1 |
| 2042 | 172.69 | 84.35 | 48.8 |
| 2047 | 170.03 | 93.22 | 54.6 |
| 2050 | 169.03 | 98.98 | 58.6 |
මෙම අනාගත ප්‍රක්ෂේපණ වාර්තා අනුව 2050 වන විට මෙරට තුල මුලූ ජනග්‍රහණය මිලියන 170 වන අතර එයින් නාගරික ජනග්‍රහනය ප්‍රතිශතයක් ලෙස 60% පමණ වෙනු ඇත.
නාගරික හා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ අතර දක්නට ඇති වෙනස්කමි
සියලුම රටවල නාගරීක ප්‍රදේශ හා ග්‍රාමීය නගර අතර වෙනස් කමි දක්නට ලැෙබීගමෙම වෙනස්කමි විවිධ මානයන් භාවිතා කර හදුනා ගැනීමට පුලූවන. ඒවා අතර වයස විවාහකත්වයල සාක්ෂරතාවය රැකියා නියුක්තිය ආදී වූ සාදක ඔස්සේ මෙම වෙනස හදුනා ගත හැක.
වයස:-
බංගලිදේශය ගත් විට සාමාන්‍යය ලෙස මධ්‍යස්ථ වයස වන්නේ තරුණ වයසයිග1991 ජන සංගණනයට අනුව 42% ක් නාගරික ජනග්‍රහණයෙන් අවුරුදු 15 වඩායගස්ත්‍රි පුරුෂ කණ්ඩායමි ගත් විට නගරයට වඩා ග්‍රාමීය ස්ත්‍රි පුරුෂ කණ්ඩායම වැඩියගමක්නිසාද යත් නගරයේ උපන් පිරිස අඩු වී ඇතග නිදසුනක් ලෙස අවුරුදු 0-4 වයස් කාණ්ඩය තුල නාගරික පුරුෂ ප්‍රතිශතය 13% වන අතර එය ගා්‍රමීයව 17ග3 ෙවීගමෙයින් පැහැදිලි වන්නේ නාගරිකව උපත් පාලනය වී ඇති බවයිගමෙයට හේතුව වී ඇතතේ මෙම ප්‍රදෙAශ වල ඇති සෞඛ්‍යය පහසුකමිය.
විවාහකත්වය:-
විවාහකත්වය ගත් විට නාගරිකව හා ග්‍රාමීයව ඉතා ඉහල වෙනස් කමි පෙන්නුමි කරන ලබන සාධකයකි.සාමාන්‍යය ලෙස බංගලිදේශය තුල විවාහය නාගරිකව 96% ක්ද ග්‍රාමීයව 98% ක්ද අවුරුදු 30 පෙර විවාහයට පත් ෙවී. තවද 1991 සංගණනයට අනුව 15-19 වයස් පරතරය තුල ග්‍රාමීයව විවාහ වූ පිරිස 52.9 වුවද නාගරිකව එය 37.9 තරමි අඩු තත්වයක පවතී. මෙයට හේතුව වන්නේ නාගරිකව අධ්‍යාපනයට හා රැකියා සඳහා ඇති කැප කිරීමයි. තවද නාගරිකව විවාහවන ඉහලම අගය පෙන්නුමි කරන්නේ 30-34 වයස් පපතරය තුලයගනමුත් ග්‍රාමීයව විවාහ වන පිරිස ඉහල අගයක් ගන්නේ 20-24 කාළය තුලය.මෙයට හේතුව ලෙස ග්‍රාමීයව ඡීවන ක්‍රියාාවලිය කර ගෙන යාම නිසා විය හැකිය.
සාක්ෂරතාව:-
ග්‍රාමීයව හා නාගරිකව වෙනස් කමි දැකිය හැකි තවත් ප්‍රධාන සාධයක් ලෙස මෙම සාක්ෂරතාවය හදුන්වාදිය හැකියග ග්‍රාමීයව මෙය පහල මටිටමක පවතින අතර නාගරිකව එය ඊට වඩා හොද තත්වයක පවතී.
| නාගරික | ග්‍රාමීය | ජාතිකව | |||||||
| වර්ෂය | පිරිමි ගණන | ස්ත්‍රී ගණන | මුලූ ගණන | පිරිමි ගණන | ස්ත්‍රී ගණන | මුලූ ගණන | පිරිමි ගණන | ස්ත්‍රී ගණන | මුලූ ගණන |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1974 | 62.5 | 33.1 | 48.1 | 34.6 | 12.1 | 23.4 | 37.2 | 13.2 | 25.8 |
| 1981 | 58.0 | 34.1 | 48.1 | 35.4 | 15.3 | 25.4 | 39.7 | 18.0 | 29.2 |
| 1991 | 62.6 | 44.0 | 54.4 | 38.7 | 21.5 | 30.1 | 44.3 | 25.8 | 35.3 |
| 1998 | 77.1 | 60.0 | 68.3 | 57.3 | 37.8 | 46.4 | 59.4 | 42.5 | 51.3 |
(ග්‍රාමීය හා නාගරිකව සාක්ෂරතාව ප්‍රතිශතයක් ලෙස 1994)
රැකියා නියුක්තිය
රටෙි මුලු ශ්‍රමිකයන්ගෙන් 1/2ක්ම ශ්‍රමදායත්වයක් ලබා දෙන්නේ කෘෂිකර්මිකවය.තවද මෙරටෙහි මුලූ ශ්‍රමික පිරිස මිලියන 56කි.නාගරික අංශය තුලින් මෙයට දක්වන දායකත්වය මිලියන 10ග2කිග එය මුලූ ජනග්‍රහනයෙන් 18% ක් ෙවී. ග්‍රාමීය අංශය තුලින් එයට දක්වන දායකත්වය මිලියන 45ග8 ක් ෙවීග එය මුලූ ජනග්‍රහනයෙන් 45ග8්‍ර ෙවී.නමුත් නාගරික ශ්‍රමික පිරිස වැඩි වෙමින් පවති.
නාගරීකරණයේ ප්‍රතිලාභ
නාගරීකරණය වූ සෑම රටකටම අත් විදින්නට සිදු වන ප්‍රතිලාභ මෙන්ම අහිතකර ප්‍රතිපලද ඒ අතර ෙවීග මෙහි දක්නට ලැඛෙන විශේෂ ප්‍රතිලාභය වන්නේ සංචාරක ව්‍යාපාර දියුණු වීමයිග ලෝකයට සිලන පරිදි ඉදිරියට යමින් තම රෙටී තත්වය රැක ගැනීමට නමි නාගරීකරණයට හවුල් වියග අනාාගත පරපුරට හොඳ හා යහපත් තාක්ෂණයක් සහිත ලෝකයකට අවතීරණය වීමටනමි නාගරීකනරණය විය යුතුයග තවද සියලූ පහසුකමි එකම සAථානයකම එකරාශී්‍ර වීම තුල සන්නිෙවීදනයට හා ප්‍රවාහනයට යන වියදම අවම ෙවීග තව දරට තුල ඇතිවන්නාවූ විරැකියාවට මෙම නාගරීකරණ ක්‍රියාවලිය ඉතා වැදගත් වේග බංගලිදෙශයෙහි ඩකා නගරය තුල පමණක් මිලියන 10 අධික පිිරිසක් රැකියා කරනු ලබයිග තවද මෙම නගර තුලින් උපයන මුදල් ග්‍රාමීය වශයෙන් දියුණු කිරීමට උපයෝගී කර ගනීග
නාගරීකරණයේ ප්‍රති විපාක
කෙතරමි වැදගත් දෙයක් වුවද මෙම නාගරීකරණය තුලින් දක්නට ලැඛෙන අයහපත් දේනමි බොහෝ්මයග බංගලිදේශය තුල ඇති වී තිඛෙන ප්‍රධාන ගැටලූව නමි මෙම නාගරීකරණ සංවර්ධණ ක්‍රියාවලිය අඅමාත්‍යාශයන් යටතේ ක්‍රියාත්මක වීමයිග මෙම තත්වය තුල විවිධ සංවිධාන වෙතින් ඉදිරීපත් වන අභියෝග ජය ගැනීමට සිදු වීම නිසා මෙම ක්‍රියාවලිය නිසි ආකාරව ක්‍රියාත්මක නොවන අකාරයක් පෙන්නුමි කරයි
- බංගලිදේශ රාජ්‍ය අද අත්විදින ප්‍රධාන ගැටලූව වන්නේ පරිසර දූෂණයයිග මෙයට හේතුව කුණු කසල හා ජල ගැලීම ජල බැසීම සඳහා ක්‍රමවත් කාණු පද්ධතියක් නොතීබීමයිග
- කර්මාන්ත ශාලා රෙදි පිළි අමු ද්‍රව්‍යය රබර් ප්ලාස්ටික් ආදිය ජල මාර්ග වලට මුදා හැරීම නිසා මුඩුක්කු ජනතාවට අතීශය ලෙස බලපා ඇතග 1996 දී මිනිසුන් 450 අධික ප්‍රමාණයක් ජලය විෂ වීම හේතු කොට ගෙන රෝගාතුර වියග
සාරංශය බංගලිදේශ රාජ්‍ය මේවන විට නාගරීකරණය වෙම්න් පවතින බව මෙම දත්ත වලින් පෙනේග නමුදු මෙම රට අද වන විට ලොකු ප්‍රශ්නයකට මුහුණ පා ඇතග සංවර්ධනය වෙම්න් පවතින රටක් වශයෙන් මෙම තත්වයට මුහුණ දීමට නොහැකි වීමයිග මෙම තත්වය සඳහා විවිධ ක්‍රියාමාර්ග රඡය විසින් ගෙන ඇතග තවද මෙරට 2050 වන විට නාගරික ජනග්‍රහණය 60% දක්වා වැඩි වනු ඇතග මෙම තත්වයට මුහුණ දීම සඳහා රජය විසින්
- නාගරීකරණයට අදාල ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කිරීම
- පස් අවුරුදු සැලැස්මක් හදුන්වා දීම
- මානව ජනාවාස කිරීම වාර්තාව සම්පාදනය කිරීම
ආදී ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම තුලින් මෙම ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු සෙවිය.අවසාන වශයෙන් කිව යුත්තේ බංගලිදේශ රාජ්‍යය අද වන විට නාගරීකරණයේ යහපත් දේට වඩා අයහපතA දේ අත් විදින බවයිග මක්නිසාද යත් මෙරට ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග බොයෙක් අද වන විට ක්‍රියාත්මක නොවීමයි.නමුදු මේ වන විට මේ පිළිබඳ අවධානය යොමු කර ඇති බව කිව යුතුය
ආශ්‍රිත ලිපි
විකිපීඩියාව, විකි, සිංහල, පොත, පොත්, පුස්තකාලය, ලිපිය, කියවන්න, බාගන්න, නොමිලේ, නොමිලේ බාගන්න, mp3, වීඩියෝ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, පින්තූරය, සංගීතය, ගීතය, චිත්‍රපටය, පොත, ක්‍රීඩාව, ක්‍රීඩා., ජංගම දුරකථන, android, ios, apple, ජංගම දුරකථන, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, පීසී, වෙබ්, පරිගණකය
ම න ස න ට යහපත ජ ව තක කර ග න ය මට අවශ ය වන න ව බහ තර පහස කම ඒකර ශ ර ව ස ථ න ම ල ක ල සම න ගර ක ප රද ශ ල ස හද න වන ලබය ග ම ම න ගර ක ප රද ශ ප රධ න ල සම අගනගරය ම ල කර ග න ව ය ප ත වන ද ක ව හ ක යග න දස නක ල ස ශ ර ල ක ව ක ළඹ නගරය හ ඉන ද ය ව ද ල ල නගරය ම ට හ ඳම ක රණ ව ව ග ම ස ඇත ව න ගර ක ප රද ශ ක රමය න ව ය ප ත ව මත සමග ග ර ම ය ප රද ශ ද න ගර ක ප රද ශ බවට පත ව යග බ ගල ද ශය ගත ව ට ත න වන ල කය රටක ග ත න වන ල කය රටක වන ම ම රට ක රමය න න ගර කරණය පටන ගන ලබන න 1947 1951 ක ලය ත ලය ම යට ම ල ක හ ත ව ල ස ඉන ද ය ව න දහස ල බ මත එකල ප ව ත ව න දහස සටන ව ය ප ර ද ම යට ප රධ න හ ත ව ය තවද ඉන ද ය ව හ පක ස ථ නය අතර ස ක රමණ ඇත ව මත ම යට ම ල ක ව ය න ගර කරණය යන රටක ජන ස ඛ ය ව සම බන ධය න සඵලත ව මර ත ය ව හ ස ක රමණය යන ස රචක ඉත ව දගත ව න අතර එය රටක න ගර කරනය ව ම සඳහ බලප න ප රධ න ස දකයක ව එස ම එය රටක ජන ව ය ප ත ය ත රනය කරන න ව ප රධ න ස දකයක ව ම ම න ගර කරනය ල කය ප ර ව ය ප ත ව ය ක ර ම ක ව ප ලවය න පස වය ම යට තවත හ ත වක ව ය ල ව ප ර ස ක රමණ ව ය ප ත ය ස ග රල ස වර ධනය ව න ස ය න ගර කරනය යන වචනය න ර ම නය ක ර හ ලත න භ ෂ ව සම බන දයක පවත න අතර ඹඍඊ යන න හ අර ථය වන න නගර යන නය ක ඔෂධභ යන වචනය සමග සම බන ද ව නගර න ර ම නය ල ස අර ථවත ව ජන ස ඛ ය ව වර ධනය ව මත සමග නගර න ර ම නය ව ම ව ගවත ව ය න දස නක ල ස ක ර ව 1800 වන ව ට ඇම ර ක එක සත ජනපදය ම ල ජනග රහනය න 5 වඩ අඩ ප රම නයක න ගර ක ම න ස න ජ වත ව ය නම ත 1920 වන ව ට එය 50 දක ව වර ධනය ව ඇත න තනය වන ව ට ම රට 80 න ගර ක ජනග රහනයක ජ වත ව ව ශ ෂය න පස ග ය අව ර ද 200 ත ල ල කය ස ද ව ස ස ක ත ක හ ස ම ජ ය අ ශවල වර ධනය ල ක න ගර කරණ ක ර ය වල ය ව ගවත ක ර මට හ ත ව ය න ගර ක ප රද ශ හද න ග න මන ගර ක ප රද ශ හද න ග න ම සඳහ එතරම ඍඡ අර ථ ව ග රහයක ලබ ද මට න හ ක ව ම යට හ ත ව වන න එක එක රටවල ව ව ධ න ර වචන භ ව ත කරන හ ය න ම හ ද ග ර ම ය නගරයක න න ගර ක නගරයක ව න කර හද න ගත ය ත ය නගරයක යන ව න ඡ ක ර ම ක ම ල ය අධ ය පන ස ඛ ය පර ප ලන ආද ව ව ව ධ ක ර යන ග න ව ප රද ශය එබ ව න ම ම නගර වල කර ම න ත ශ ල කඩශ ප ප ප සල බ ක යන ද ස යල ල එකම නගරයක ත ල එAකර ශ ව ත බ ය ය ත ය ම ව න නගර වල වන න තර වග ප රද ශ යන ද ය දක නට ල ඛ නව ට වඩ ක ත ර ම ඉද ක ර ම දක නට ල බ තවද ව ව ධබ ජන වර ග දක නට ල ඛ න අතර ඊට අමතරව ම හ ජ වත වන ජනත ව ත ල න ව ඩ ක ටසක දAව ත ක ඉහල මට ටම ර ක ය වල න රත ව ය ම ව න ර ක ය බහ ල ජනත ව ව ශ ල ප රම නයක ස ට න ප රද ශ න ගර කරන ප රද ශ ල ස හද න ව ද මට හ ක නම ද යම රටවල තම රට හ න ගර කරණ ප රවනත ව අන ව කල න කලට තම න ර වචන ව නස කරන ලබය න දස නක ල ස 1983 ච නය න ගර ක ජනග රහනය 13 වර ධනය ව මත සමග න ගර ක ප රද ශ හද න ග න ම න ර වචනය ව නස කරන ලද ම අන ව න ගර ක ප රද ශ හද න ග න ම ද ම ˆ ජනග රහනය භ ම ප රම නය ජනගනත වය ආර ථ ක හ සම ජ ස ව ධ න ව ය හය යන ස දක ක ර හ අවධ නය ය ම කර ඇත නම ද ග ර ම ය ප රද ශයක න න ගර ක ප රද ශයක හද න ග න ම සඳහ 1971 එක සත ජ ත න ග ස ව ධ නය මග න න ර න යක 05 ඉද ර පත කරන ලද පර ප ලන තත වය ජන ස ඛ ය ව ප රම ණය පල ත ප ලන ප රද ශ න ගර ක ලක ෂණ ම ල ක ආර ථ ක කටය ත යන ස දක ඔස ස යම ප රද ශයක න ගර ක ප රද ශයක ද එස ත න ත නම ග ර ම ය ප රද ශයක ද යන න න ර නය කල ය ත බව ප න ව ද ඇත න තනය වන ව ට ස ම රටක ව ග ම ම ම න ර න යක භ ව ත ක ර මට කටය ත කර බවක ප න න නට ඇත ඒ අන ව වත මන ල කය න ගර ක ප රද ශ ල ස හද න වන නගර ම ම න ර න යක එකක හ ක පයක භ ව ත කරම න සකස කරන ලද එAව ව න ගර කරන ක ර ය වල ය හ එ ආශ ර ත ප රධ න ස රචකන ගර කරන ක ර ය වල ය ප රධ න ව ෂය ධ ර ත නක න අවධ නයට ලක ව ඇත බව ප න ඒ ව ෂය ධ ර ත න ඔව න ග ව ෂය පථයට අන ක ලව න ගර කරණය න ර වචනය ක ර මට උත ස හ කර ඇත එA අන ව න ගර කරණය ව වරණය වන ප රධ න ප ර ව ශ ත න වන න ප රජ ව ද ය ත මක ප ර ව ශය චර ය ව ද ප ර ව ශය ආර ථ ව ද ය ත මක ප ර ව ශය ප රජ ව ද ය ත මක ප ර ව ශය ප රජ ව ද ය ව ම ල ක ස රචක අත ර න සපලත ව හ ස ක රමණ ඍඡ වම න ගර කරණය සඳහ බලප න ලබය ප රජ ව ද ය ත මක ප ර ව ශය න ගර කරණ ප රධ න ස රචක හතරක අවස න ප රත ථ ලය ල ස අර ථ දක වය ස ව භ ව ක ජන ස ඛ ය වර ධනය ස ක රමණ වර ධනය න ගර කරණ ප රද ශ වල ත රස ප ත ර ම න ගර ක න ර වචන වල ව නස ව ම හ නව න ගර ක කල පචර ය ව ද ප ර ව ශය න ගර කරණය ප ළ බඳ ව සම ඡ ව ද ය ත මක ද ෂ ට ය ම න ර වචනය ත ල න ඉද ර පත ව ම න ස න ග බ හ ස ර ම රට ව හ ග ර ම ය ව හ න ගර ක ව ස ද වන ව නස ම මග න ව වරනය කරය න ගර ක ජනය ග චර ය රට ව ව ව ධ අ ශ යටත හද න ගත හ ක ව ශ ෂය න ඔව න ග අහ ර ගන න රට ව ම ය ප න න ම කරන එක අ ශයක ව බ හ මයක න ගර ක ව ස ය තම ක ර ය බහ ලත වය න ස භ හ ර න ආහ ර ග න මට ප ර ද ව ස ට ත ච න ආහ ර ව ළ ඳසල න ගර ක ම න ස ග ආහ ර රට ව හ ව නස ප න නන න ව ස දයක ආර ථ ව ද ය ත මක ප ර ව ශය ක ස යම ප රද ශයක වන ආර ථ ක ව ය ය ස ද වන ව නස ව ම ආශ රය න න ගර කරණය ව වරණය ක ර මට ම යටත උත ස හ ගන න ලද ඕන ම අර ථ කවන ප ර ථම ක ද ව ත ක හ ත ත ය ක අ ශවල ද යකත වය අවධ රනය ක ට න ගර කරණය ව මස මට ලක කරය ක ස යම රටක ප ර ථම ක අ ශය ද යකත වයට වඩ අන ක අ ශබ ද ක හ ද යත වය ඉහල නම එම රට න ගර ක ව රටක ල ස හද න වය ත වන ල කය රටවල න ගර කරණය19 ස ය ත ල ක ලන ල ස හද න වන ල බ රටවල න තනය ත න වන ල කය රටවල ල ස හද න වන ලබය 1930 පස ව ඇත ව ආර ථ ක අවප තය න ස ම ම රටවල ආර ථ කමය ල ස පස බ මකට ලක ව ය එස ම ද වන ල ක ය ද ද ක ලය ද ක ස ම කදව රකට න බ ද ස ට න ස න බ ද රජ ය ල සද හද න වන ලබය ක ස ව වද ය ප ම මට ටමට වඩ අඩ ආද යම සහ ත ක ර ම ක අ ශය න ද න ණ ක ර ම ක ව ළඳ බ ග ඔකක හ ද කක මත ය ප න ව ශ ල ජනග රහනයක න ය ක ත රටවල ම ල ස හද න වන ලබය ඝ න වස ම ඛ ය වනය ජ ර ය වට සන ය වම ඩගස කරයබ ග ල ද ශයන ප ලයත වන ල කය රටවල දක නට ල ඛ න ම ල ක ලක ෂණද ග ක ලයක යටත ල ස ප වත ම ආර ථ ක හ ස ම ජ ය ල ස තවමත ද ය න ව ම න ෂ ප දන භ ණ ඩ ක පයක මත ර ද ප වත ම අඩ ආද යම තත වය අස ථ වර ද ශප ලනය ම ම හ ත න ස ම ක රටවලට තම ආර ථ ක ස ථ වරත වය රදව ග න මට ව ශ ල ල ස ක පව මට ස ද ව ඇත බ ගල ද ශය ත ල න ගර කරණයබ ගල ද ශය අගම ත ප රම ක න ම ක ජන ධ පත වරය ක සහ තව ප ලනය වන රටක ම ම රට යටත ව ජ තයක ල ස ප වත න ම ම ක ලය ත ල ඉත ද ර වල ආර ථ කයක ප වත න ම ම න ස ම කල න ගර කරනයක දක නට න ල බ ණ බ ගල ද ශ ර ජ යය භ ම ප රම නය 147000 km2 වන අතර ම ට ක ටස 06 ඛ ද ඇත අතර එයද ද ස ත ර ක ක 64 ඛ ද ඇත එහ ද තවත උප ද ස ත ර ක ක 474 ක දත නට ල ඛ ම ලස ක ටස වලට ඛ දන ලද බ ගල ද ශය ර ජ යය ත ල 2001 ජන ස ගණනයට අන ව ම ළ ජනග රහනය ම ල යන 129 වන අතර එය න වශය න 90 ම ස ල ම අයය ම ය ල කය උපර ම ජනග රහන ව ය ප ත ත ල න එකක ආර ථ කයක වශය න බලන කල ම රට ත ල ප රධ න අපනයන බ ගය වන න ක ෂ කර ම න තයය තවද ස ම ප රධ ය ක වශය න කරන ලබන හණ උක ගස ත ව න බ ග වග වන ද දක නට ඇත ශ රම කයන ගත ව ට 2 3ක ශ රම ද යකත වය සපයන න ක ෂ ර ම න තය සඳහ ය ම ය සමස ථ ද ශ ය න ෂ ප දනය න 1 2 ව ම ල ස තත වක ත ල ම රට ත ල ඒක ප ද ගල ආද යම ඇමර ක න ඩ ලර 360 ව න තත වයක පවත ම ම ඒක ප ද ගල ආද යම වසරක ප ස 4 බ ග න වර ධනය ව 1971 බ ගල ද ශය ලබ ගන න ලද න දහසත සමග ජනග රහන වර ධන ව ගය හ උපත වර ධන අන ප තය ඉත ව ගය න පහල බස න ලද ම ය ළදර මරණ හ ළම මරණ අන ප ත පහල හ ල මට උපක ර ව ය ම යට ප රධ න හ ත ව උපත ප ලනය ව මය ම කල හද න ව ද න ලද උපත ප ලන ක රම ඉත ස ග ර ල ස ව ය ප ත ව ය 1975 ද ම ය 8 ප රම නයක ත බ උපත ප ලන ව යප ත ය 2001 වන ව ට 50 දක ව වර ධනය ව ය බ ගල ද ශය ත ල නගර බ හ ව ම ක රය ත මක ව ම ආරම භ වන න 1450 1757 ම ගල ස ප ලකය ග ක ලය ත ලය එම ක ලය ත ල බ හ ව නගර ව ලද ම ව ණ ඡ හ පර ප ලන ආද ව ක රන න ස ද ය ණ ව මට පටන ග න මත සමග එව න ගර ක මධ යස ථ න ල ස ව ය ප ත වන නට පටන ග න ණ ම ම නගර අතර ව ලද ම ස ර ථකව කර ග න ය ම සදහ ප රව හනය ද ය න ක ර මට රඡයට ස ද ව ය ම ල ස ප රම නවත ල ස ඇළ ම ර ග ඇත ක ර මත සමග ම ම නගර වර ධනය ව ම ව ගවත ව ය තවද 1757 1947 ක ලය ත ල බ ත න යයට යටත ව ත බ ම රට ත ල න ගර කරනයට බලප න ලද ක රය ම ර ග ර සක ගන න ලද න ෂ ප දන අම ද රව යය හ පර ප ලන ඒකක ව ය ප ත ක ර ම එකත ක ර මට ව න ක රන සඳහ නගර න මත ම ල ක ඒකකයන ඇත කරන ලද එස ව වද පලම ල ක ය ද ධ ක ලය ත ල ම රට ත ල න ගර කරණයට බලප න නගර ඇත ව ම ව න ක රණ ඇත න ව ය නම ත ල ක ය ද ධය අවසන ව මත සමග ඛල න ප හ ට ව නගර ව ණ ජ නගර ල ස ද ය ණ ව මය තවද ම ම නගර ත ග ඉත ව ගය න ජනග රහනය වර ධනය ව මය ම ම ක රය වල ය න ස නගර හ ග ර ම ය ප රද ශ වල ව නස කම ද ග න ද ගටම ව ඩ ව මට පටන ග ණ න මක න ස ද යත න ගර කරණ ප රද ස ව ව ධ ප හ ට ම උපය ග කර ගන ම න ක නද ර ගත ක ර මත ඒව ම ල ක කර ගන ම න අන බද ද නගර බ හ ව මත හ ඒව ය කරම න ම ර ග ද ය ණ ව මත න ස ග ර ම ය ප ර ද ශ තවත නගර වලට ද රස වන නට ව ය 20 ශත වර ෂය වන ව ට න ගර ක ජනග රහනය 4 වඩ අඩ ප රම නයක දක නට ල බ ණ එස ම ඉන ද ය ව බ ත න යය ත ල න න දහස ල බ මත සමග ඉන ද ය ව හ පක ස ථ නය අතර ව ශ ල ල ස ස ක රම කයන ශ රම කයන ල සස ක රසනය වන නට පටන ග ණ න ඔව න එම රටවල වල ත බ න ගර ක ප රද ශ වල නතර ව ය එම න ස එම නගර ශ රම කයන ග න ප ර න නට ව ය 1971 ඇත ව ව ම ක ත අරගලය න ස හ එකල ත බ සමක ල න ද ශප ලන ව නස කම ත ල න ද බ ගලද ශය න ගර කරණයට බලප ම කරන ලද ම ම බ ගලද ශය න ගර කරණය ස ද ව ය ව ශ ෂය න ම ස ලස ම කරන ලද ම ද හත ව මකට අන ව න ව 1951 වන ව ටත ම රට ත ල වසරකට 3 අඩ ප රත ශතයක න න ගර කරණ ජනග රහන වර ධන ව ගය ප ව ත ත ණ 1931 1941 පර ච ඡ දය ත ල න ගර කරණ ජනග රහන ප රත ශතය 4 දක ව ව ඩ ව ය බ ත න යය ත ල න ඉන ද ය ව ව න ව ම ත ල ස ක රමණයට ත බ බ ද වන ඉවත ව න ස ත ම ම වර ධන ව ගය ම රටට ලබ ගන නට හ ක ව ය 1951ස ට බ ගලද ශය ඉත මත ව ගවත න ගර කරණ ව ගයක ලබ ගන න ලද එය වසරකට 5 වඩ අගයක ව ය එම තත වය ත ල න ගර කරණ ප රද ශ වල ච වත වන ජනග රහනයද ඉත ක ප ප නන ල ස ව ඩ ව ය 1951 වසර ත ල න ගර ක ජන ප රත ශතය ම ල යන 02 ව අතර 1974 ද එය ම ල යන 13ග2 දක ව වර ධනය ව ය ම ම තත වය 1981 2001 ක ලය ත ල ඉත මත ඉහළ අගයක ගන න ලද එනම 13ග2 ස ට 28ග8 දක ව වර ධනය ව ය එනම ද ග නයක බ ගලද ශ ර ඡ යය ත ල න ගර කරණය යන නට න ර වචනස ම රටකම න ගර කරනය හද න ව ද ම සඳහ තමනට ආ ව න ක අර ථකථන දක නට ඇත බ ගලද ශය ව වද ම ම තත වය එස ම දක නට ඇත නම ද ම ම න ර වචන ස යල රටවලට ග ලප නන න ත බව ක ව ය ත මය 1951 බ ගලද ශය පවත වන ලද ස ගණනයට අන ව න ගර කරණය හද න ව ද ඇතත නගර ස ම ක රමය ස ව ල ප රද ශ හම ද න ව ස පද ධත හ ම න ස න 5000 කට වඩ අඩ න වන ප රම නයක ජ වත වන න නවත න න ව ස පද ධත යක ඇත ප රද ශ න ගර කරණ ප රද ශ බවය න ගර කම බහ තරය ක ෂ ක ර ම ක ජ වන උප ය ම ර ගය න වනල පරර පලනමය ප රද ශ උසස අධ ය පන ස ක ෂරත වයක න ය ක ත මහචන උපය ග ත ව මහජනත වම ව ස න ම ප ලනය කරන ලබන ම ම වත ජල ස පය ම ව ද ල ල ම බ යන ද පහස කම වල න සම ප ර න ව නගර ර ණ න ගර ක ප රද ශ ල ස හද න වන ලබය බ ගලද ශය 1981පවත වන ලද ස ගණනයත සමග ම ත ක ත බ න ර වචන ව නස වන නට පටන ග ණ න ගම හ ද ස ද ව ව දගත ද යනම ම ත ක ප වත උප ශ ල හ වත උප ද ස ත ර ක ක ත ල ම ලස ථ න ජනග රහන ප රම නය න ත රව ම ම වත ල ව ද ල යලප රඡ මධ යස ථ න ජල ස පය ම සන ප රක ෂ ව යන ද කර න ස ලක ල ලට ග න එම ප රද ශ ද න ගර ක ප රද ශ ල ස හද න ව ද න ලද 1991 බ ගලද ශය පවත වන ලද ස ගණනය ත ල න න ගර ක ප රද ශ තවත ක ටස 04 ඛ දන ලද ම යට ප දක ව ක න ද ශ ය වන න ජනග රහනය හ පර ම නයය ක ඩ නගර ම ව න නගර 1991 වන ව ට බ ගලද ශය 522 පමණ ප වත ණ නගර සභ ම ව න නගර සභ 2001 ස ගණනයට අන ව බ ගලද ශය 223 ත බ ණ ස ඛ ය මය න ගර ක ප රද ශ ඩක නගරය ඇර න නට ම ව න නගර බ ගලද ශය තවත නගර 03 ඇත එනම ච ට ග ත ල හ සහ ර ඡ ස හ ව ව ශ ල නගර බ ගලද ශය ම නම න නගර ඇතත එකම නගරයක ගඑනම ඩක නගරය පමණ ම ල ස බලන ව ට රට න රටට න ගර ක න ර වචන ව නස වන අතර එය බ ගලද ශ ර ඡ යයටද උර ම ද යක බවට පත ව ඇත බව ප න බ ගලද ශ ර ඡ යය ත ල න ගර ක ජනග රහන ප රත ශතයන ගර ක ජනග රහනය හද න ග න මට හ ක ස දක ස භ ව ක ජනගහණ වර ධන ව ගය ග ර ම ය ජනග රහණ ස ක රමණ භ ම ක ප රස රණය න ගර ක න ර වචන වල අර ථකථන ව නස ව ම ම ම ප රද ශ වලට ත බ අර ථකථන ප ඵල ව ම න ස න ගර ක ප රද ශ වලට ග ර ම ය ප රද ශවල ස ට ප ම න ස ක රම යන න ස 1951 2001 දක ව ක ලය ත ල බ ගලද ශය න ගර ක ජනග රහනය වර ධනයට බලප න ලද ත මම වර ධනය න 50 පමණ බලප න ලද ද ස ක රමණය ග න ගර ක ප රද ශ ප රද ශ වල ව ව ත භ වය හ එම ප රද ශ වලට ඇද ග න ම හ ත ම ම ස ක රමණ වලට හ ත ව ය එස ම ග ර ම ය ල ස න න වත ණ ද රර ද රත වය ඉඩම අහ ම කම ඇළ ම ර ග ස ද ය ම ග වත ර ව න ස භ ව ක ව පත ව න ස දක හ ත ක ට ග න ග ර ම ය ම න ස න න ගර ක ප රද ශ වලට ස ක රමණය ව ම ට ප ර න ගර කරණය ප රද ශ ල ස අර ථකථනය න කල උපශ ල ප රධ න ම ලස ථ න හ ක ඩ ව ළදහල ව ද ල ය සහ ත ම න ස න ම ල යන 04 වඩ ඉන න ප රද ශ න ගර ක ප රද ශ ල ස හද න වන ල බ යග ඊහත වග වට අන ව 1974 1981 දක ව ක ලය ත ල වර ධනයක ප න න ම කර ඇත ම ල න සඳහන කල පර ද බ ගල ද ශය ප රධ න පර ප ලන ක ටස 06 ඛ ද ඇත අතර එස ඛ ද දක ව ඇත ත ප රද ශ ය ම ලස ථ න හ එහ ව සය කරන ජනත වග සම ඡ හ ස ස ක ත ක ලක ෂණ වලට ම ල කත වයක ද න පර ද යග නම ත ම ම ප රද ශ වල ජනග රහණය ව ව ධත ඇත ම හ ද ප රධ න ල ස වයසල ව ව හත වයල ර ක ය ව ල ගය අධ ය පනය ආද කර ණ හ ත ක ට ග න ග ර ම ය ප රද ශ වල ස ට න ගර ක ප රද ශ වලට ම න ස න ස ක රමණය ව ග ව ශ ෂය න ම ම ප ර ස න බහ තරය ව ඩ හ ට ජනග රහණය ව ග ඇත ම අධ ය යන ව ර ථ ප න ව ද න න ම ට වඩ ත ම බලප ඇත ත දර ද රත වය ව ර ක ය ව ඉඩම අහ ම බව යන ස දක බවය ර ක ය ව ර ක ය ව නස ව ම අධ ය පනය ග ග ස ද ය ම න දහස ව නත බ ගල ද ශය ත ල ව ශ ල ල ස වර ධනය ව නගර වල ස ඛ ය දත තම ල ක ල සම බ ගල ද ශය ත ල න ගර කරණය ප රද ශ 04 ම ල කර ගන ම න බ හ ව ඇත එනම ඩක ච ට ටග න ත ල හ ර ඡ හ ය යන නගරයන යග ම ම නගර 04 ත ල පමණක ම රට න ගර ක ජනග රහණය න 52 පමණ ජ වත ව ග ම ල ස ජනත ව ඒකර ශ ර ව මට හ ත ව වන න පර ප ලනයල ර ක ය ව ම ල යය බ ක හ ර ඡ යය ආද ස ව වන ම හ ද ඉත ඉක මන න ලබ ග න මට හ ක ය ව ල බ මය තවද ක ර ම ක හ ර ඡ යය ආය ඡන ම හ ද සම ප දනය කර ගත හ ක 80 ර ක ය අවස ථ ලබ ද න න ම ම න ගර ක ප රද Aශ ත ල න බ ගල ද ශය ත ල ර ක ය න යක ත කයන ග න 65 ඩක නගරය ත ල අව ධ මත ර ක ය වල න රත ව ය ග ප රධ න ර ක ය වනම ප රව හන අ ශයය ග400000 කට අධ ක ත ව ල මග න ම ල යන 01 වඩ ව ඩ ප ර සකට ස වය සපයය ච ග න හ ත ල හ ම ම නගර ද ක කර ම න ත ශ ල වල න ය ක ත ව වද ම ල ක ල ස න ව ක මධ යස ථ න ද කක ග1951 2001 ක ලය ත ල ඉත ඉහල ජනග රහණ වර ධන ව ගයක ප න න ම කරන ලද නගරයක අන ගත ප රක ෂ පණ ව ර ථ ව ඕන ම රටක අන ගත ජනග රහණ ව ර ථ සකස කරන ලබන න ඒ ත ල න යම යම න ගමන වලට එලබ ය හ ක න ස ව න 2001 ජන ස ගණනය අන ව 2015 වර ෂය සඳහ බ ගල ද ශය ත ල ප රක ෂ ප ණ වර ෂය ම ඵ ජනග රහණය න ගර ක ජනග රහණය ප රත ශතය2001 129 15 28 81 22 32007 143 99 34 95 24 82012 153 12 41 6 26 82017 159 96 46 99 29 42022 164 85 53 78 32 62027 168 74 60 94 36 12032 171 59 69 06 40 22037 172 95 76 32 44 12042 172 69 84 35 48 82047 170 03 93 22 54 62050 169 03 98 98 58 6 ම ම අන ගත ප රක ෂ පණ ව ර ත අන ව 2050 වන ව ට ම රට ත ල ම ල ජනග රහණය ම ල යන 170 වන අතර එය න න ගර ක ජනග රහනය ප රත ශතයක ල ස 60 පමණ ව න ඇත න ගර ක හ ග ර ම ය ප රද ශ අතර දක නට ඇත ව නස කම ස යල ම රටවල න ගර ක ප රද ශ හ ග ර ම ය නගර අතර ව නස කම දක නට ල බ ගම ම ව නස කම ව ව ධ ම නයන භ ව ත කර හද න ග න මට ප ල වන ඒව අතර වයස ව ව හකත වයල ස ක ෂරත වය ර ක ය න ය ක ත ය ආද ව ස දක ඔස ස ම ම ව නස හද න ගත හ ක වයස බ ගල ද ශය ගත ව ට ස ම න යය ල ස මධ යස ථ වයස වන න තර ණ වයසය ග1991 ජන ස ගණනයට අන ව 42 ක න ගර ක ජනග රහණය න අව ර ද 15 වඩ යගස ත ර ප ර ෂ කණ ඩ යම ගත ව ට නගරයට වඩ ග ර ම ය ස ත ර ප ර ෂ කණ ඩ යම ව ඩ යගමක න ස ද යත නගරය උපන ප ර ස අඩ ව ඇතග න දස නක ල ස අව ර ද 0 4 වයස ක ණ ඩය ත ල න ගර ක ප ර ෂ ප රත ශතය 13 වන අතර එය ග රම යව 17ග3 ව ගම ය න ප හ ද ල වන න න ගර කව උපත ප ලනය ව ඇත බවය ගම යට හ ත ව ව ඇතත ම ම ප රද Aශ වල ඇත ස ඛ යය පහස කම ය ව ව හකත වය ව ව හකත වය ගත ව ට න ගර කව හ ග ර ම යව ඉත ඉහල ව නස කම ප න න ම කරන ලබන ස ධකයක ස ම න යය ල ස බ ගල ද ශය ත ල ව ව හය න ගර කව 96 ක ද ග ර ම යව 98 ක ද අව ර ද 30 ප ර ව ව හයට පත ව තවද 1991 ස ගණනයට අන ව 15 19 වයස පරතරය ත ල ග ර ම යව ව ව හ ව ප ර ස 52 9 ව වද න ගර කව එය 37 9 තරම අඩ තත වයක පවත ම යට හ ත ව වන න න ගර කව අධ ය පනයට හ ර ක ය සඳහ ඇත ක ප ක ර මය තවද න ගර කව ව ව හවන ඉහලම අගය ප න න ම කරන න 30 34 වයස පපතරය ත ලයගනම ත ග ර ම යව ව ව හ වන ප ර ස ඉහල අගයක ගන න 20 24 ක ළය ත ලය ම යට හ ත ව ල ස ග ර ම යව ඡ වන ක ර ය වල ය කර ග න ය ම න ස ව ය හ ක ය ස ක ෂරත ව ග ර ම යව හ න ගර කව ව නස කම ද ක ය හ ක තවත ප රධ න ස ධයක ල ස ම ම ස ක ෂරත වය හද න ව ද ය හ ක යග ග ර ම යව ම ය පහල මට ටමක පවත න අතර න ගර කව එය ඊට වඩ හ ද තත වයක පවත න ගර ක ග ර ම ය ජ ත කවවර ෂය ප ර ම ගණන ස ත ර ගණන ම ල ගණන ප ර ම ගණන ස ත ර ගණන ම ල ගණන ප ර ම ගණන ස ත ර ගණන ම ල ගණන1974 62 5 33 1 48 1 34 6 12 1 23 4 37 2 13 2 25 81981 58 0 34 1 48 1 35 4 15 3 25 4 39 7 18 0 29 21991 62 6 44 0 54 4 38 7 21 5 30 1 44 3 25 8 35 31998 77 1 60 0 68 3 57 3 37 8 46 4 59 4 42 5 51 3 ග ර ම ය හ න ගර කව ස ක ෂරත ව ප රත ශතයක ල ස 1994 ර ක ය න ය ක ත ය රට ම ල ශ රම කයන ග න 1 2ක ම ශ රමද යත වයක ලබ ද න න ක ෂ කර ම කවය තවද ම රට හ ම ල ශ රම ක ප ර ස ම ල යන 56ක න ගර ක අ ශය ත ල න ම යට දක වන ද යකත වය ම ල යන 10ග2ක ග එය ම ල ජනග රහනය න 18 ක ව ග ර ම ය අ ශය ත ල න එයට දක වන ද යකත වය ම ල යන 45ග8 ක ව ග එය ම ල ජනග රහනය න 45ග8 ර ව නම ත න ගර ක ශ රම ක ප ර ස ව ඩ ව ම න පවත න ගර කරණය ප රත ල භන ගර කරණය ව ස ම රටකටම අත ව ද න නට ස ද වන ප රත ල භ ම න ම අහ තකර ප රත පලද ඒ අතර ව ග ම හ දක නට ල ඛ න ව ශ ෂ ප රත ල භය වන න ස ච රක ව ය ප ර ද ය ණ ව මය ග ල කයට ස ලන පර ද ඉද ර යට යම න තම ර ට තත වය ර ක ග න මට නම න ගර කරණයට හව ල ව යග අන ගත පරප රට හ ඳ හ යහපත ත ක ෂණයක සහ ත ල කයකට අවත රණය ව මටනම න ගර කනරණය ව ය ය ත යග තවද ස යල පහස කම එකම සAථ නයකම එකර ශ ර ව ම ත ල සන න ව දනයට හ ප රව හනයට යන ව යදම අවම ව ග තව දරට ත ල ඇත වන න ව ව ර ක ය වට ම ම න ගර කරණ ක ර ය වල ය ඉත ව දගත ව ග බ ගල ද ශය හ ඩක නගරය ත ල පමණක ම ල යන 10 අධ ක ප ර සක ර ක ය කරන ලබය ග තවද ම ම නගර ත ල න උපයන ම දල ග ර ම ය වශය න ද ය ණ ක ර මට උපය ග කර ගන ගන ගර කරණය ප රත ව ප කක තරම ව දගත ද යක ව වද ම ම න ගර කරණය ත ල න දක නට ල ඛ න අයහපත ද නම බ හ මයග බ ගල ද ශය ත ල ඇත ව ත ඛ න ප රධ න ග ටල ව නම ම ම න ගර කරණ ස වර ධණ ක ර ය වල ය අඅම ත ය ශයන යටත ක ර ය ත මක ව මය ග ම ම තත වය ත ල ව ව ධ ස ව ධ න ව ත න ඉද ර පත වන අභ ය ග ජය ග න මට ස ද ව ම න ස ම ම ක ර ය වල ය න ස ආක රව ක ර ය ත මක න වන අක රයක ප න න ම කරය බ ගල ද ශ ර ජ ය අද අත ව ද න ප රධ න ග ටල ව වන න පර සර ද ෂණයය ග ම යට හ ත ව ක ණ කසල හ ජල ග ල ම ජල බ ස ම සඳහ ක රමවත ක ණ පද ධත යක න ත බ මය ග කර ම න ත ශ ල ර ද ප ළ අම ද රව යය රබර ප ල ස ට ක ආද ය ජල ම ර ග වලට ම ද හ ර ම න ස ම ඩ ක ක ජනත වට අත ශය ල ස බලප ඇතග 1996 ද ම න ස න 450 අධ ක ප රම ණයක ජලය ව ෂ ව ම හ ත ක ට ග න ර ග ත ර ව යග ස ර ශය බ ගල ද ශ ර ජ ය ම වන ව ට න ගර කරණය ව ම න පවත න බව ම ම දත ත වල න ප න ග නම ද ම ම රට අද වන ව ට ල ක ප රශ නයකට ම හ ණ ප ඇතග ස වර ධනය ව ම න පවත න රටක වශය න ම ම තත වයට ම හ ණ ද මට න හ ක ව මය ග ම ම තත වය සඳහ ව ව ධ ක ර ය ම ර ග රඡය ව ස න ග න ඇතග තවද ම රට 2050 වන ව ට න ගර ක ජනග රහණය 60 දක ව ව ඩ වන ඇතග ම ම තත වයට ම හ ණ ද ම සඳහ රජය ව ස න න ගර කරණයට අද ල ප රත පත ත සම ප දනය ක ර ම පස අව ර ද ස ල ස මක හද න ව ද ම ම නව ජන ව ස ක ර ම ව ර ත ව සම ප දනය ක ර ම ආද ක ර ය ම ර ග ග න ම ත ල න ම ම ප රශ න වලට ප ළ ත ර ස ව ය අවස න වශය න ක ව ය ත ත බ ගල ද ශ ර ජ යය අද වන ව ට න ගර කරණය යහපත ද ට වඩ අයහපතA ද අත ව ද න බවය ග මක න ස ද යත ම රට ග න ඇත ක ර ය ම ර ග බ ය ක අද වන ව ට ක ර ය ත මක න ව මය නම ද ම වන ව ට ම ප ළ බඳ අවධ නය ය ම කර ඇත බව ක ව ය ත යආශ ර ත ල ප න ගර කරණය ඉන ද ය ව න ගර කරණය